ວັນທີ 22 - 25 ກຸມພາ 2022, ທີ່ແຂວງຈໍາປາສັກ - ຫຼັງຈາກໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການສ້າງຂີດຄວາມສາມາດຈາກຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານ ຄວາມຮຸນແຮງບົນພື້ນຖານທາງເພດ ຈາກອົງການ UNFPA, ພະນັກງານສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ (ສສຍລ) ທີ່ມີໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບກ່ຽວກັບການປະຕິບັດວຽກງານຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ ແລະ ການຕ້ານການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ມີຄວາມເຂົ້າໃຈເພີ່ມຂຶ້ນກ່ຽວກັບການສະໜອງວິທີການແກ້ໄຂບັນຫາ.
ທ່ານ ນາງ ແອ່ນແກ້ວ ຄຳວົງສາ, ຫົວໜ້າໜ່ວຍງານປົກປ້ອງ ຈາກສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກ່າວວ່າ “ຜ່ານມາພວກເຮົາກໍໄດ້ຮູ້ຫຼາກຫຼາຍທິດສະດີກ່ຽວກັບ ເພດ, ບົດບາດຍິງຊາຍ ແລະ ການຕ້ານການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ແມ່ຍິງ ແຕ່ບັນດາກິດຈະກຳ ແລະ ກໍລະນີສຶກສາຈາກການຝຶກອົບຮົມຄັ້ງນີ້ ໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າ ມີຄວາມເຂົ້າໃຈແຈ້ງຂຶ້ນໃນການປະຕິບັດຕົວຈິງໃນຊຸມຊົນ”. ສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ສະຫນອງການປົກປ້ອງ ແລະ ການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ຖືກໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ແລະ ປະຈຸບັນໄດ້ເພີ່ມຊ່ອງທາງການໃຫ້ຄໍາປຶກສາແກ່ຜູ້ຖືກໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຢູ່ຂັ້ນແຂວງ ໃຫ້ເຂົ້າເຖິງການບໍລິການໄດ້ສະດວກກວ່າເກົ່າ ໂດຍສະເພາະ ການໃຫ້ຄໍາປຶກສາແບບເຄື່ອນທີ່.
UNFPA ພັດທະນາຄູ່ມືການຝຶກອົບຮົມເພື່ອສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງໃນການປ້ອງກັນ, ຕອບໂຕ້ ແລະ ການບໍລິການລົງຊຸມຊົນ ທີ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂດຍສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ. ໂດຍໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນດ້ານທຶນຮອນຈາກອົງການ SDC, ອົງການ UNFPA ໄດ້ທົດລອງນໍາໃຊ້ຄູ່ມືການຝຶກອົບຮົມສະບັບນີ້ ດ້ວຍການຈັດຝຶກອົບຮົມກັບໃຫ້ພະນັກງານ ສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ຈໍາວນ 23 ຄົນ (ຍິງ 20 ຄົນ, ຊາຍ 3 ຄົນ) ຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ອັດຕະປື, ສະຫວັນນະເຂດ ແລະ ຈໍາປາສັກ ໃນລະຫວ່າງວັນທີ 22-25 ກຸມພາ 2022. ຜ່ານການຝຶກອົບຮົມ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມໄດ້ເຂົ້າໃຈ ກອບແນວຄວາມຄິດກ່ຽວກັບສາຍພົວພົວພັນອໍານາດ (power relations), ຫຼັກການ ແລະ ທັກສະສໍາລັບການສະໜັບສະໜູນດ້ານສຸຂະພາບຈິດ ແລະ ສະພາບຈິດໃຈສັງຄົມ, ກົນໄກສົ່ງຕໍ່ ແລະ ການເຮັດໃຫ້ຜູ້ຊາຍ ແລະ ເດັກຊາຍມີສ່ວນຮ່ວມໃນກິດຈະກໍາລົງຊຸມຊົນ.
ຫຼັງຈາກ 2 ປີທີ່ສູນກາງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ໄດ້ບໍລິການໃຫ້ຄໍາປຶກສາສ່ວນຫຼາຍ ແມ່ນຜ່ານໂທລະສັບສາຍດ່ວນທີ່ເປີດໃຫ້ບໍລິການທົ່ວ ສປປ ລາວ ທຸກວັນຕະຫຼອດ 24 ຊົ່ວໂມງ ໃນຊ່ວງໄລຍະການແຜ່ລະບາດຂອງ COVID-19, ປະຈຸບັນ ສູນກາງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ກໍາລັງກະກຽມເພີ່ມທະວີກິດຈະກໍາການລົງຊຸມຊົນດ້ວຍຕົນເອງ ພ້ອມທັງໃຫ້ຄໍາປຶກສາແບບເຄື່ອນທີ່ແກ່ໝູ່ບ້ານທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກ. ທັງສອງກິດຈະກໍານີ້ສໍາຄັນ ຍ້ອນວ່າ ມັນອາດມີຜູ້ຖືກໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງພາຍໃນບ້ານທີ່ປະສົບກັບສິ່ງທ້າທາຍໃນການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການການຕ້ານການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ, ແຕ່ອາດຈະບໍ່ຮູ້ວ່າມີການບໍລິການຊ່ວຍເຫຼືອຫຍັງແນ່, ອາດບໍ່ຮູ້ນໍາໃຊ້ເຄື່ອງມືເຕັກໂນໂລຊີ, ອາດບໍ່ມີທາງເລືອກໃນການເດີນທາງ ຫຼື ອາດບໍ່ມີຄວາມຮູ້ສຶກວ່າ ຍັງມີການບໍລິການຊ່ວຍເຫຼືອບໍ ຫຼື ຕົນມີຄວາມກ້າຫານທີ່ຈະເອົາຕົນເອງອອກສະຖານະການຄວາມຮຸນແຮງທີ່ເກີດຂຶ້ນ. ທ່ານ ນາງ ວຽງສະໝອນ ພະທິພັກ, ຮອງປະທານສະຫະພັນແມ່ຍິງ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ກ່າວວ່າ: “ການໃຫ້ຄຳປຶກສາເຄື່ອນທີ່ ໝາຍຄວາມວ່າທຸກຄົນໃນແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ສາມາດເຂົ້າເຖິງການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານສຸຂະພາບຈິດໄດ້”, ແລະ “ພວກເຮົາຍັງຈະໃຊ້ວິທີການນີ້ເພື່ອໃຫ້ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບກົດໝາຍທີ່ຕິດພັນກັບການຕ້ານການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ແມ່ຍິງ ເພື່ອເພີ່ມຄວາມຮັບຮູ້ໃຫ້ແກ່ຊຸມຊົນ”.
ການສ້າງຂີດຄວາມສາມາດແມ່ນແນໃສ່ 1) ເພີ່ມທັກສະ ແລະ ຄວາມຮູ້ໃຫ້ແກ່ບຸກຄະລາກອນຂອງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ແລະ 2) ສະໜອງເຄື່ອງມືໃຫ້ແກ່ສະມາຊິກໃນຊຸມຊົນໂດຍຜ່ານການລົງຊຸມຊົນ. ທ່ານ ໂພຄຳ ຈັນທະສອນ ຮອງຫົວໜ້າໜ່ວຍງານປົກປ້ອງ ຈາກ ສະຫະພັນແມ່ຍິງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໄດ້ອະທິບາຍວ່າ ການຝຶກອົບຮົມດັ່ງກ່າວ “ເປັນປະສົບການທີ່ດີຫຼາຍສຳລັບຂ້າພະເຈົ້າໃນຖານະທີ່ເປັນຜູ້ຊາຍຜູ້ໜຶ່ງ”, ເພາະມັນໄດ້ໃຫ້ຄວາມກະຈ່າງແຈ້ງວ່າ ຄວາມບໍ່ສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ ເປັນສາເຫດຮາກເຫງົ້າຂອງຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ແມ່ຍິິງຄືແນວໃດ ແລະ ໃນຖານະຜູ້ສະໜັບສະໜູນທີ່ເປັນຜູ້ຊາຍຜູ້ໜຶ່ງ ລາວເອງຈະສາມາດປະກອບສ່ວນໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງໄດ້ແນວໃດ.
ນອກນັ້ນ ພະນັກງານຂອງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວຍັງໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ແມ່ຍິງໃນຮູບແບບໃໝ່ເຊັ່ນ: ຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ແມ່ຍິງທີ່ນໍາໃຊ້ເທັກໂນໂລຊີ (technology-facilitated GBV) ແລະ ການຂູດຮີດ ແລະ ການລ່ວງລະເມີດທາງເພດ (SEA) ພາຍໃນຂະແໜງການຊ່ວຍເຫຼືອເອງ, ເຊິ່ງຄວາມຮູ້ໃໝ່ນີ້ເຮັດໃຫ້ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມສາມາດກໍານົດຕົວຜູ້ຖືກເຄາະຮ້າຍ-ຜູ້ລອດຊີວິດ ພ້ອມທັງໃຫ້ການຊ່ວຍເຫລືອເຂົາເຈົ້າ. ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມທ່ານໜຶ່ງຈາກສະຫະພັນແມ່ຍິງ ແຂວງ ອັດຕະປື ກ່າວວ່າ ໂດຍຜ່ານການຝຶກອົບຮົມຄັ້ງນີ້, "ຂ້າພະເຈົ້າເຂົ້າໃຈແລ້ວວ່າ ຄວາມແຕກຕ່າງດ້ານອໍານາດ ນໍາໄປສູ່ການຂູດຮີດ ແລະ ການລ່ວງລະເມີດທາງເພດໄດ້ແນວໃດ".
ຄູ່ມືການຝຶກອົບຮົມດັ່ງກ່າວສອດຄ່ອງກັບບັນດາຄໍາແນະນໍາ ແລະ ມາດຕະຖານສາກົນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຊັ່ນ: ຊຸດການບໍລິການທີ່ຈໍາເປັນສໍາລັບແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງທີ່ປະສົບກັບຄວາມຮຸນແຮງ ແລະ ຄໍາແນະນໍາສໍາລັບການບໍລິການກ່ຽວກັບຄວາມຮຸນແຮງ ຜ່ານໂທລະສັບມືຖື. ທ່ານ ຮອງປະທານສະຫະພັນແມ່ຍິງແຂວງ ຈໍາປາສັກ ໄດ້ໃຫ້ຄໍາເຫັນກ່ຽວກັບຄຸນຄ່າຂອງບັນດາຂໍ້ແນະນໍາຈາກສາກົນວ່າ: “ບັນດາມາດຕະຖານສາກົນມີປະໂຫຍດຫຼາຍ ເຮັດໃຫ້ພວກເຮົາໄດ້ເຂົ້າໃຈຫຼັກການໃນການໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ຖືກໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງ ກໍຄື ພວກເຮົາຄວນຖືເອົາຄວາມປອດໄພຂອງຜູ້ຖືກໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງເປັນບູລິມະສິດ ແລະ ຍຶດຖືວິທີການທີ່ຖືເອົາຜູ້ຖືກໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງເປັນໃຈກາງ.” ທ່ານໄດ້ກ່າວຕື່ມວ່າ, ເຖິງແມ່ນວ່າຜ່ານມາ ເພິ່ນໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການຝຶກອົບຮົມກ່ຽວກັບ ການຕ້ານການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ແມ່ຍິງຫຼາຍຄັ້ງແລ້ວ, ເພິ່ນຍັງໄດ້ຮຽນຮູ້ສິ່ງໃຫມ່ຈາກການຝຶກອົບຮົມຄັ້ງນີ້! ທ່ານ ກ່າວຕື່ມວ່າ "ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ແມ່ຍິງທີ່ນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີ ແມ່ນແນວຄວາມຄິດທີ່ໃຫມ່ຫຼາຍສໍາລັບຂ້າພະເຈົ້າ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າຈະເຜີຍແຜ່ຄວາມຮູ້ນີ້ຕໍ່ໃນຊຸມຊົນ".
ອົງການ UNFPA ແມ່ນ ໜ່ວຍງານໜຶ່ງຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດທີ່ເຮັດວຽກໃນດ້ານ ສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ເຮັດວຽກຢູ່ຫຼາຍກວ່າ 150 ປະເທດ ລວມທັງ ສປປ ລາວ. ມີເປົ້າໝາຍໃນການຫຼຸດການຕາຍຂອງແມ່ທີ່ສາມາດປ້ອງກັນໄດ້ໃຫ້ເປັນ 0, ຄວາມຕ້ອງການດ້ານການວາງແຜນຄອບຄົວແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການສະໜອງໃຫ້ເປັນ 0, ຄວາມຮຸນແຮງບົນພື້ນຖານທາງເພດ ໃຫ້ເປັນ 0.
ສໍາລັບຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມ ກະລຸນາຕິດຕໍ່ໄດ້ທີ່:
ທ່ານ ນາງ ສີສຸວັນ ວໍຣະບຸດ, ຫົວໜ້າແຜນງານບົດບາດຍິງ-ຊາຍ.
ອົງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ກອງທຶນສຳລັບປະຊາກອນປະຈໍາ ສປປ ລາວ (UNFPA)
Email: vorabouth@unfpa.org
ທ່ານ ນາງ ວັນລີ ລໍກວງມິງ
ຜູ້ຮັບຜິດຊອບດ້ານການສື່ສານ ແລະ ການຮ່ວມມື
ອົງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ກອງທຶນສຳລັບປະຊາກອນປະຈໍາ ສປປ ລາວ (UNFPA)
ອີເມວ: lorkuangming@unfpa.org