ວິກິດການດ້ານສຸຂະພາບຈາກ COVID-19 ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ທຸກໆປະເທດ. ລະບົບການຮັກສາສຸຂະພາບບໍ່ໄດ້ຖືກອອກແບບມາ ເພື່ອຈັດການກັບສິ່ງທ້າທາຍດ້ານສຸຂະພາບຂະໜາດໃຫຍ່ ທີ່ບໍ່ສາມາດຄາດຄະເນໄດ້ ເຮັດໃຫ້ການເຂົ້າເຖິງການຮັກສາສຸຂະພາບຫຼຸດລົງ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ແມ່ຍິງ ແລະ ໄວໜຸ່ມ. ໃນ ສ. ປ. ປ. ລາວ, ຫາກທຽບໃສ່ໄຕຣມາດທຳອິດຂອງ ປີ 2019, ການເກີດລູກທີ່ສຸກສາລາ ໄດ້ຫຼຸດລົງຈາກ 27911 ມາເປັນ 25457 ໃນສາມເດືອນທຳອິດຂອງ ປີ 2020. ພະນັກງານສາທາລະນະສຸກ ໄດ້ຖືກຈັດສັນໃໝ່ ແລະ ໄດ້ຮັບມອບໝາຍໃຫ້ຊ່ວຍ ໃນການກວດຜູ້ອົບພະຍົບທີ່ກັບຄືນປະເທດເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ. ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ຈຳນວນກິດຈະກຳໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ສູ່ຊຸມຊົນຈຶ່ງຫຼຸດລົງ.

ດ້ວຍການປັບຕົວຢ່າງຮີບດ່ວນ, UNFPA ໄດ້ສະໜັບສະໜູນ ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ໃນການອອກແບບການບໍລິການທາງດ້ານ ສຸຂະພາບທາງເພດ, ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ແມ່, ເດັກເກີດໃໝ່, ເດັກນ້ອຍ ແລະ ເຍົາວະຊົນໄວໜຸ່ມ (SRMNCAH) ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການຢຸດຊະງັກ ຈຶ່ງໄດ້ສະເໜີ 3 ວິທີແກ້ໄຂດັ່ງນີ້:

1. ເສີມສ້າງຄວາມປອດໄພຂອງສະຖານທີ່ສາທາລະນະສຸກ ທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ, ການປ່ຽນພາລະບົດບາດ ແລະ ຮູບແບບການບໍລິການແບບອື່ນ.

2. ສະໜອງການບໍລິການໂທລະສັບມືຖື.

3. ການໃຫ້ບໍລິການທາງໂທລະສັບ (tele-health) ໃນການເຝິກອົບຮົມ ແລະ ການສະໜອງການບໍລິການ.

ການໃຫ້ບໍລິການທາງໂທລະສັບ (tele-health) ໄດ້ຮັບການຕອບຮັບຢ່າງກວ້າງຂວາງ ຈາກຜູ້ໃຫ້ບໍລິການ ແລະ ລູກຄ້າ. ຄຳແນະນຳ ໄດ້ຖືກປັບໃຫ້ເຂົ້າກັບສະຖານະການ COVID-19. ພວກເຂົາຍັງລວມເອົາ ການໃຫ້ບໍລິການທາງໂທລະສັບ ສຳລັບການຝາກທ້ອງ, ການດູແລຫຼັງເກີດ ແລະ ການດູແລເດັກນ້ອຍທີ່ເຈັບປ່ວຍ ເຊິ່ງໄດ້ມີການນຳໃຊ້ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ ຕັ້ງແຕ່ເດືອນຕຸລາ ປີ 2020,  ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ແລະ ພະແນກສາທາລະນະສຸກແຂວງຫຼວງພະບາງ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກ UNFPA ໃນການເຝິກອົບຮົມພະນັກງານແພດ-ໝໍ ຈຳນວນ 38 ຄົນ ຈາກໂຮງໝໍເມືອງ 3 ແຫ່ງ ແລະ ສຸກສາລາ 16 ແຫ່ງ.

ການໃຫ້ບໍລິການທາງໂທລະສັບ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ໃຫ້ບໍລິການດ້ານສຸຂະພາບ ສາມາດຕິດຕໍ່ພົວພັນກັບແມ່, ເດັກນ້ອຍ ແລະ ໄວໜຸ່ມໄດ້ ໃນເວລາທີ່ການພົບປະກັນແບບໜ້າຕໍ່ໜ້າ ເປັນສິ່ງທີ່ທ້າທາຍຈາກວິກິດການ COVID-19 ຫຼື ຈາກໄລຍະທາງ ຫຼື ການບໍ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງສຸກສາລາ ຫຼື ບ້ານໄດ້...

ໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ການເຝິກອົບຮົມການໃຫ້ບໍລິການທາງໂທລະສັບ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຕໍ່ການໃຊ້ງານ, ການຟັງດ້ວຍຄວາມເຄົາລົບ ແລະ ວິທີການຖາມຄຳຖາມທີ່ສຳຄັນ ເພື່ອໃຫ້ຄຳແນະນຳທີ່ຈຳເປັນແກ່ພວກເຂົາ. ການເຝິກອົບຮົມຕ້ອງໃຊ້ຄວາມພະຍາຍາມ ແລະ ເຝິກຝົນຢ່າງຫຼາຍ ເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ຜູ້ໃຫ້ບໍລິການມີຄວາມໜັ້ນໃຈຂຶ້ນ.  ນອກຈາກການເຝິກອົບຮົມແລ້ວ, ຍັງໄດ້ຮັບອຸປະກອນ ເພື່ອເສີມສ້າງຄວາມສາມາດອີກດ້ວຍ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ວິດີໂອສອດແຊກເຂົ້າໃນເຝິກອົບຮົມ, ເຄື່ອງມືຕ່າງໆ ສຳລັບບັນທຶກຂໍ້ມູນຂອງຄົນເຈັບ ແລະ ເຄື່ອງມືທີ່ຊ່ວຍໃນການເຮັດວຽກໃຫ້ສຳເລັດໄດ້.

ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ແລະ ອົງການ UNFPA ໄດ້ຊ່ວຍເຊື່ອມໂຍງສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກຕ່າງໆໃຫ້ແກ່ຊຸມຊົນ ໂດຍຜ່ານການເຮັດວຽກກັບຄະນະກຳມະການສຸຂະພາບຂັ້ນບ້ານ ແລະ ອາສາສະໝັກບ້ານ. ໂຄງການນີ້ໃຊ້ແຜນທີ່ໝູ່ບ້ານ ແລະ ລະບົບຊຸມຊົນທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ ເພື່ອໃຊ້ກຳນົດທີ່ຕັ້ງຂອງແມ່ຍິງຖືພາ.  ບຸກຄະລາກອນທີ່ໃຫ້ບໍລິການ ຍັງໄດ້ຮັບເຕັກໂນໂລຊີທີ່ຈຳເປັນ ເຊັ່ນ: ເບີອິນເຕີເນັດ, ມືຖື ພ້ອມກັບແອັບດ້ານສຸຂະພາບທີ່ມີປະໂຫຍດ. ຜ່ານ

ແບບຈຳລອງເໝືອນຈິງ, ຜະດຸງຄັນ ແລະ ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານສາທາລະນະສຸກ ສາມາດຊ່ວຍເຫຼືອແມ່ຍິງໄດ້ທັນເວລາ ແລະ ຍັງມີໂອກາດໃນການປຶກສາຫາລືເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນອີກດ້ວຍ.

ຈາກຕົວຢ່າງການແບ່ງປັນປະສົບການຂອງ ຜະດຸງຄັນ, ນາງ ໄລ ໄດ້ກ່າວວ່າ: “ຄົນເຈັບຂອງຂ້ອຍຄົນໜຶ່ງ ສົງໄສວ່າຈະມີການຖືພາຫຼັງຈາກເກີດລູກ ແລະ ກໍລະນີນີ້ໄດ້ຖືກປຶກສາຫາລືຢ່າງຈິງຈັງ ຜ່ານແບບຈຳລອງເໝືອນຈິງນີ້. ພວກເຮົາໄດ້ປຶກສາກັບຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານປະສູດໃນຂັ້ນສູນກາງ. ຈາກນັ້ນຈຶ່ງມີການສົ່ງຕໍ່ຄົນເຈັບຢ່າງຮີບດ່ວນ ເພື່ອໃຫ້ລາວເຂົ້າສູ່ສະຖານທີ່ທີ່ສາມາດອຳນວຍຄວາມສະດວກໄດ້”. ແລະ “ອີກກໍລະນີໜຶ່ງແມ່ນ ຫລັງຈາກເກີດລູກໄດ້ພຽງ 2-3 ມື້ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ແມ່ຍິງໄດ້ຕົ້ມເຂົ້າໃຫ້ລູກກິນ ແທນທີ່ຈະໃຫ້ດື່ມນໍ້ານົມແມ່ຈົນເຖິງ 6 ເດືອນ. ສິ່ງນີ້ໄດ້ຖືກຍົກຂຶ້ນມາສົນທະນາໃນກຸ່ມວ່າ ຈະມີວິທີການແກ້ໄຂຄວາມເຊື່ອຖືແບບດັ້ງເດີມນີ້ໄດ້ແນວໃດ?”.

ການໃຫ້ບໍລິການທາງໂທລະສັບ ໄດ້ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມເປັນຈິງທີ່ວ່າ ການສຶກສາ ຫຼື ຄຳແນະນຳກ່ຽວກັບສຸຂະພາບນັ້ນ ບໍ່ແມ່ນສຳລັບໃຫ້ແມ່ຍິງເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ສຳລັບຜູ້ເປັນຜົວ ແລະ ເຊັ່ນກັນກັບພໍ່ແມ່, ພໍ່ເຖົ້າ-ແມ່ເຖົ້າ ແລະ ຄົນໃນຊຸມຊົນ ຜູ້ທີ່ມີອຳນາດໃນການຕັດສິນໃຈຂອງຄອບຄົວ ເຊິ່ງອາດສົ່ງຜົນກະທົບ ຫຼື ຊ່ວຍຊີວິດຂອງແມ່ ແລະ ເດັກເກີດໃໝ່ໄດ້ດ້ວຍ.

ປັດຈຸບັນມີແມ່ຍິງ 79 ຄົນ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຈາກການໃຫ້ບໍລິການທາງໂທລະສັບ. ໂດຍແຮງຈູງໃຈນີ້ມີຜົນສະທ້ອນທີ່ເກີດໝາກຜົນແລ້ວ ໃນຊ່ວງເລີ່ມຕົ້ນຂອງການດຳເນີນການ. ມັນມີປະໂຫຍດຫຼາຍ ສຳລັບຄົນເຈັບທີ່ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອໂດຍທັນທີທັນໃດ ແລະ ສຳລັບຜູ້ໃຫ້ບໍລິການດ້ານສຸຂະພາບ ໃນການເສີມສ້າງຄວາມຮູ້ ແລະ ການພັດທະນາທັກສະທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອໃຫ້ການບໍລິການທີ່ມີຄຸນນະພາບຫຼາຍຂຶ້ນ; ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນກໍເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ ແລະ ເດັກເກີດໃໝ່ອີກດ້ວຍ. ວິທີການດັ່ງກ່າວນີ້ຈະສືບຕໍ່ນຳໃຊ້ ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງການບໍລິການສຸຂະພາບໃນຮູບແບບປົກກະຕິ ໂດຍສະເພາະໃນໄລຍະນໍ້າຖ້ວມຕາມລະດູການ ເຊິ່ງເປັນສາເຫດໃຫ້ບໍ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງໄດ້ໃນຫຼາຍພື້ນທີ່; ພ້ອມທັງສາມາດເຂົ້າເຖິງແມ່ຍິງທີ່ອາໄສໃນສະພາບພູມສາດທີ່ກະແຈກກະຈາຍກັນໄປ ຫຼື ຜູ້ທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກ.

ໃນກອງປະຊຸມທົບທວນ ແລະ ວາງແຜນປະຈຳປີຂອງວຽກງານ ສຸຂະພາບທາງເພດ, ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ແມ່, ເດັກເກີດໃໝ່, ເດັກນ້ອຍ ແລະ ເຍົາວະຊົນໄວໜຸ່ມ ໃນວັນທີ 24 ທັນວາ 2020, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ໄດ້ສະໜັບສະໜູນການໃຫ້ບໍລິການທາງໂທລະສັບ. ວິທີການນີ້ ໄດ້ຈັດເຂົ້າໃນແຜນການປະຕິບັດງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ ສຸຂະພາບທາງເພດ, ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ແມ່, ເດັກເກີດໃໝ່, ເດັກນ້ອຍ ແລະ ເຍົາວະຊົນໄວໜຸ່ມ 2021 ແລ້ວສໍາລັບແຂວງອື່ນໆ ຄື: ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ, ບໍລິຄຳໄຊ, ບໍ່ແກ້ວ, ຈຳປາສັກ ແລະ ອຸດົມໄຊ ເຊິ່ງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງ ສ. ປ. ປ. ລາວ ທີ່ໄດ້ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາກັບ ກອງປະຊຸມສາກົນວ່າດ້ວຍປະຊາກອນ ແລະ ການພັດທະນາ ICPD25 ໃນການລຶບລ້າງອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ພາຍໃນປີ 2030.

ການປະດິດສ້າງດັ່ງກ່າວນີ້ ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ ຍ້ອນໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກ ກອງທຶນຮ່ວມຈາກຫຼາຍຝ່າຍ ເພື່ອຮັບມື ແລະ ຟື້ນຟູຜົນກະທົບຈາກການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດ Covid-19. ມາດຕະຖານທາງເຕັກນິກທີ່ນໍາໃຊ້ ແມ່ນອີງຕາມຄໍາແນະນໍາການດຳເນີນງານ ສຳລັບອາຊີໃຕ້ ແລະ ອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ແລະ ປາຊີຟິກ ກ່ຽວກັບການສືບຕໍ່ການບໍລິການ SRMNCAH ທີ່ຈຳເປັນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ໃນລະຫວ່າງການລະບາດຂອງ COVID-19 ແລະ ຄຳແນະນໍາຮ່ວມຂອງອົງການອະນາໄມໂລກ (WHO), ອົງການ ຢູນີເຊັບ (UNICEF) ແລະ ອົງການ ສປຊ ກອງທຶນສຳລັບປະຊາກອນ (UNFPA).

************ 

ອົງການ UNFPA ແມ່ນອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ກ່ຽວກັບ ສິດທິ ແລະ ສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ. ແມ່ນອົງກອນທີ່ເປັນຜູ້ນຳໃນການເຮັດໃຫ້ໂລກເປັນບ່ອນທີ່ທຸກໆການຖືພາມາຈາກຄວາມຕ້ອງການ, ທຸກການເກີດ ປອດໄພ ແລະ ໄວໜຸ່ມທຸກຄົນສາມາດບັນລຸທ່າແຮງຂອງຕົນ. ອົງການ UNFPA ສົ່ງເສີມສິດທິທາງດ້ານສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ໂດຍສະເພາະ ສຸຂະພາບຂອງແມ່, ໃນຫຼາຍກວ່າ 150 ປະເທດ, ລວມທັງ ຊ່ວຍໃນການຢຸດຕິການປະຕິບັດທີ່ເປັນອັນຕະລາຍ ເຊັ່ນ ການແຕ່ງງານໃນໄວເດັກ, ແລະ ສະໜັບສະໜູນການເກັບກຳ ແລະ ວິໄຈຂໍ້ມູນປະຊາກອນ.