ວັນທີ 08 ກັນຍາ 2023, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ - ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ (ສຖຕ), ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ ແລະ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ກອງທຶນສຳລັບປະຊາກອນ (UNFPA), ຮ່ວມມືກັບອົງການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງສະຫະລັດອາເມລິກາ ເພື່ອການພັດທະນາສາກົນ (USAID), ອົງການ CBM/ ເຄືອຂ່າຍການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຄົນພິການ, ອົງການເວີລດ໌ເອດຢູເຄຊັນ (World Education) ແລະ ອົງການເພື່ອມະນຸດສະທຳ ແລະ ການມີສ່ວນຮ່ວມ (HI) ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລື ກ່ຽວກັບ ຂໍ້ມູນພົນລະເມືອງພິການ ໃນການສໍາຫຼວດພົນລະເມືອງ ແລະ ທີ່ຢູ່ອາໄສໃນ ສປປ ລາວ ຄັ້ງທີ V ປີ 2025.
ອົງການຈັດຕັ້ງຂອງຄົນພິການ ໄດ້ມີສ່ວນຮ່ວມຢ່າງຫ້າວຫັນໃນການປຶກສາຫາລື ກັບບັນດາກະຊວງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອຮັບປະກັນການເປັນຕົວແທນທີ່ມີຄວາມຫມາຍ. ການກະກຽມການສຳຫຼວດພົນລະເມືອງທີ່ຈະມາເຖິງ ໄດ້ເຫັນເຖິງຄວາມສໍາຄັນໃນການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງພົນລະເມືອງພິການ ດັ່ງຄໍາເວົ້າທີ່ວ່າ “ທຸກເລື່ອງທີ່ກ່ຽວກັບພວກເຮົາ, ຕ້ອງມີເຮົາເຂົ້າຮ່ວມ" (Nothing about us, Without us) ແລະ ຫຼັກການຊີ້ນຳ “ບໍ່ປະປ່ອຍໃຜໄວ້ທາງຫຼັງ” ຕາມຂອບການຮ່ວມມືການພັດທະນາແບບຍືນຍົງຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ປີ 2022-2026.
ກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້ໄດ້ຈັດຕັ້ງຂຶ້ນ ເພື່ອສືບຕໍ່ ແລະ ຕິດຕາມການສົນທະນາຂອງກອງປະຊຸມຄັ້ງທໍາອິດ ເພື່ອປຶກສາຫາລືດ້ານວິຊາການ ກ່ຽວກັບ ເນື້ອໃນແບບສອບຖາມ ຂອງການສຳຫຼວດພົນລະເມືອງ ແລະ ທີ່ຢູ່ອາໄສ ກ່ຽວກັບພົນລະເມືອງພິການ
ທີ່ໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນເດືອນມີນາ.
ໃນລະຫວ່າງກອງປະຊຸມ, ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມໄດ້ທົບທວນຄືນສິ່ງທ້າທາຍ ແລະ ບົດຮຽນທີ່ຖອດຖອນໄດ້ ຈາກການສຳຫຼວດພົນລະເມືອງທີ່ຜ່ານມາ (ປີ 2015) ແລະ ສະເໜີວິທີແກ້ໄຂໃນພາກປະຕິບັດ ເພື່ອປັບປຸງຂໍ້ມູນພົນລະເມືອງພິການ ໃນການສໍາຫຼວດທີ່ຈະມາເຖິງ. ຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມຍັງໄດ້ປຶກສາກ່ຽວກັບການກະກຽມ ຜູ້ເກັບກຳຂໍ້ມູນ, ຄູ່ມື ແລະ ແບບສອບຖາມ ແລະ ໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານວິຊາການ ແລະ ທາງດ້ານການເງິນທີ່ຈໍາເປັນ ເພື່ອສະຫນັບສະຫນູນ ສຖຕ ໃນການເກັບກໍາຂໍ້ມູນທີ່ມີຄຸນະພາບ ແລະ ການວິເຄາະຂໍ້ມູນພົນລະເມືອງພິການ.
ທ່ານນາງ ພອນສະຫຼີ ສຸກສະຫວັດ, ຫົວໜ້າສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ, ໄດ້ກ່າວວ່າ: ການສຳຫຼວດພົນລະເມືອງ ແລະ ທີ່ຢູ່ອາໄສ ແມ່ນເປັນວຽກງານໃຫຍ່. ມັນຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການລົງທຶນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ: ທາງດ້ານການເງິນ, ດ້ານວິຊາການ ແລະ ຊັບພະຍາກອນມະນຸດ. ເພື່ອເຮັດໃຫ້ສຳເລັດ, ຕ້ອງໄດ້ນຳໃຊ້ພະນັກງານພາກສະຫນາມປະມານ 13,151 ຄົນ. ການຮັບປະກັນວິທີການໃຫ້ຄໍາປຶກສາ ໃນການກະກຽມແບບສອບຖາມສໍາມະໂນຄົວແລະຜູ້ເກັບຂໍ້ມູນໄດ້ຮັບຮູ້ຢ່າງເຕັມທີ່ ກ່ຽວກັບຂອບເຂດທີ່ແຕກຕ່າງກັນຂອງການລວມເອົາຄວາມພິການ ແມ່ນໃນບັນດາວິທີການທີ່ສໍາຄັນສໍາລັບຜົນໄດ້ຮັບທີ່ມີຄຸນນະພາບ. ພວກເຮົາຢາກໃຫ້ການສະຫຼວດສຳມະໂນຄົວສຳເລັດໂດຍມີການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບມາດຕະຖານສາກົນຢ່າງຄົບຖ້ວນ, ຮັບປະກັນການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງພວກເຮົາທຸກໆຄົນໃນລາວ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນເນັ້ນໃສ່ຂໍ້ມູນທີ່ສຸມໃສ່ ເພດພາວະ/ບົດບາດຍິງ-ຊາຍ ແລະ ຄວາມພິການ.
ນອກນີ້, ໃນນາມກະຊວງແຜນການແລະການລົງທຶນ ແລະ ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ, ຂ້າພະເຈົ້າຂໍຖືໂອກາດນີ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການສະໜັບສະໜູນ ແລະການຮ່ວມມືອັນດີ ຈາກບັນດາພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງຂອງລັດຖະບານ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ຄູ່ຮ່ວມມືພັດທະນາແລະ ສັງຄົມ. ເພື່ອເຮັດໃຫ້ການສຳຫຼວດສໍາມະໂນຄົວຄັ້ງນີ້ ປະສົບຜົນສໍາເລັດ ແລະສາມາດສະຫນອງຂໍ້ມູນທີ່ເປັນປະໂຫຍດສໍາລັບການຕິດຕາມກວດກາ ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ແລະເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ຂອງປະເທດໄດ້.”
ປີນີ້ແມ່ນເປັນຂີດໝາຍສຳຄັນ ໃນການກະກຽມການສຳຫຼວດສຳມະໂນຄົວເນື່ອງຈາກເຄື່ອງມືທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດ 2 ຢ່າງ ຈະໄດ້ຮັບການພັດທະນາ ແລະ ທົດສອບຄື: ຮ່າງແບບສອບຖາມ ແລະ ລະບົບການສ້າງແຜນທີ່ທາງພູມສາດ (GIS). ຕາມຂໍ້ແນະນຳຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ, ການປະກອບແບບສອບຖາມໂດຍລະອຽດ ຄວນເອົາໃຈໃສ່ເຖິງກຸ່ມປະຊາກອນຕ່າງໆ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຄົນພິການ, ກຸ່ມຜູ້ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງຫຼາກຫຼາຍ, ກຸ່ມຊົນເຜົ່າເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ທຸກຄົນຖືກນັບລວມເຂົ້າໃນການສຳຫຼວດ.
ໃນການກ່າວເປີດຂອງທ່ານ, ທ່ານ ດຣ. ບາກທິຢໍ ຄາດິເຣິບ, ຜູ້ຕາງຫນ້າຂອງອົງການ UNFPA ໄດ້ຊົມເຊີຍ ສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ ໃນຄວາມມຸ່ງໝັ້ນ, ການອຸທິດຕົນ ແລະຄວາມພະຍາຍາມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເພື່ອຮັບປະກັນມາດຕະຖານສູງສຸດສໍາລັບການກະກຽມການສໍາຫຼວດ ແລະການເປີດຕົວການສຳຫຼວດສຳມະໂນຄົວ ທ່ານຍັງກ່າວຕື່ມວ່າ: "ຍຸດທະສາດການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຄົນພິການ ຂອງອົງການ UNFPA ຮັບຮູ້ວ່າ ຄົນພິການແມ່ນຜູ້ມີບົດບາດໃນການປ່ຽນແປງ, ມີຄວາມຮູ້ທີ່ສະເພາະ ແລະປະສົບການໃຊ້ຊີວິດທີ່ມີບົດບາດໃນແບບທີ່ກຸ່ມອື່ນໆບໍ່ມີ. ຍຸດທະສາດອົງກອນນີ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນ "ວິທີການທັງຫມົດຂອງອົງການ" ແມ່ນເພື່ອແນໃສ່ເສີມສ້າງຄວາມສາມາດ ໃນການເກັບກໍາ, ການວິເຄາະ ແລະນໍາໃຊ້ ຂໍ້ມູນພົນລະເມືອງທີ່ມີຄຸນນະພາບ ເຂົ້າໃນການວາງນະໂຍບາຍ ແລະໂຄງການກ່ຽວກັບບັນຫາປະຊາກອນ, ຄວາມສະເຫມີພາບທາງດ້ານບົດບາດຍິງຊາຍ, ສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ລວມທັງຂໍ້ມູນປະຊາກອນໃນສະພາບແວດລ້ອມທາງດ້ານມະນຸດສະທໍາ. ການສ້າງແຜນຮັບມືກັບຄວາມສ່ຽງທີ່ຫຼາກຫຼາຍ ຜ່ານຂໍ້ມູນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຄວາມພິການທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ແມ່ນສໍາຄັນຕໍ່ພາລະບົດບາດຂອງອົງການ UNFPA ແລະການບັນລຸຜົນການຫັນປ່ຽນ 3 ຂໍ້ ໂດຍຜ່ານການບໍ່ປະປ່ອຍໃຜໄວ້ທາງຫຼັງ ແລະການເຂົ້າເຖິງຜູ້ທີ່ຢູ່ໄກທີ່ສຸດກ່ອນ”.
ການກະກຽມການສຳຫຼວດສຳມະໂນຄົວທີ່ກຳລັງດຳເນີນຢູ່ ແມ່ນພື້ນທີ່ທີ່ດີໃນການຮ່ວມມືຫຼາຍຝ່າຍ, ການປຶກສາຫາລື, ການແລກປ່ຽນ ແລະການມີສ່ວນຮ່ວມ. ພາຍໃຕ້ການນໍາພາຂອງ ສຖຕ ແລະໄດ້ຮັບການສະຫນັບສະຫນູນດ້ານວິຊາການຈາກ ອົງການ UNFPA, ຄູ່ຮ່ວມງານທີ່ແຕກຕ່າງກັນຈາກບັນດາກະຊວງ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ແລະຄູ່ຮ່ວມງານພັດທະນາ ໄດ້ຮັບຮູ້ເຖິງຄຸນຄ່າທີ່ສະເພາະຂອງຂໍ້ມູນສໍາມະໂນຄົວ, ເຊິ່ງຫາກບໍ່ມີລະບົບຂໍ້ມູນທີ່ຄົບຖ້ວນແລະໃຊ້ງານໄດ້ດີ, ເປັນຕົວແທນທີ່ສຳຄັນຂອງແຫຼ່ງຂໍ້ມູນແບບແຍກຍ່ອຍ ເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ເຂົ້າໃຈສະພາບແລະຄວາມບຸກບືນ ຂອງພົນລະເມືອງທຸກຄົນ. ນີ້ແມ່ນພື້ນຖານເພື່ອພັດທະນາບັນດານະໂຍບາຍແລະ ໂຄງການທີ່ເໝາະສົມກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງປະຊາຊົນໃນລາວ, ໃນທຸກໆຄວາມຫຼາກຫຼາຍ.
ທ່ານໄມເຄິນ ຣອນນິງ, ຜູ້ຕາງໜ້າອົງການ USAID ປະຈຳ ສປປ ລາວ ໄດ້ສະແດງຄວາມຊົມເຊີຍຕໍ່ການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານລະຫວ່າງ ສະຫະລັດ ແລະ ສປປ ລາວ ທີ່ນັບມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວ. "ອົງການ USAID ມີຄວາມພູມໃຈທີ່ຈະສະຫນັບສະຫນູນ ສຖຕ, ອົງການ UNFPA ແລະຄູ່ຮ່ວມງານໃນວຽກງານທີ່ສໍາຄັນນີ້. ຂໍ້ມູນທີ່ເກັບກຳໄດ້ຈະຮັບປະກັນວ່ານະໂຍບາຍຈະມີຜົນປະໂຫຍດຕໍ່ຄົນທຸກຄົນໃນລາວ, ລວມທັງຄົນພິການ.”
ພິຈາລະນາຂອບເຂດແລະຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ, ການສຳຫຼວດສໍາມະໂນຄົວຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການສະໜັບສະໜູນທີ່ເປັນລຳດັບ ແລະເຊື່ອມໂຍງກັນ. ຄວາມຊັກຊ້າໃນການສະໜັບສະໜູນໃດໆ ແມ່ນມີຜົນກະທົບໃນຄັ້ງຕໍ່ໄປ. ສະນັ້ນ, ທຸກໆຂະແໜງການ ແລະ ປະຊາຊົນຈຶ່ງຕ້ອງໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ປະກອບສ່ວນ ແລະ ມີສ່ວນຮ່ວມເຂົ້າໃນຂະບວນການສຳຫຼວດພົນລະເມືອງຢ່າງທັນເວລາ. ດ້ວຍຄວາມມຸ່ງໝັ້ນຂອງລັດຖະບານລາວ ແລະ ການປະກອບສ່ວນຂອງທະນາຄານໂລກ, ອົງການ USAID ແລະ ອົງການ DFAT, ບັນຫາດ້ານການສະໜອງທຶນຮອນຈຶ່ງຫຼຸດລົງ. ເຊິ່ງປະຈຸບັນ, ຍັງຈະຕ້ອງລະດົມເງິນທຶນຕື່ມອີກ 10 ລ້ານໂດລາ ໃຫ້ແກ່ການກະກຽມສຳລັບປີ 2024.
***
ການຮ່ວມມື ແລະ ການລະດົມທຶນແມ່ນເປັນແກນຫຼັກຂອງຍຸດທະສາດການສຳຫຼວດປະຊາກອນຂອງອົງການ UNFPA. ໃນລະດັບໂລກ, ພາກພື້ນ ແລະ ລະດັບປະເທດ, ອົງການ UNFPA ສຸມໃສ່ການປະສານງານ ແລະ ການຮ່ວມງານກັບອົງການຈັດຕັ້ງ ເພື່ອນຳໃຊ້ແຫຼ່ງທຶນຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ອົງການ UNFPA ໄດ້ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ຄູ່ຮ່ວມງານ ແລະ ຜູ້ໃຫ້ທຶນ ເພື່ອສະໜັບສະໜູນການສຳຫຼວດປະຊາກອນ ໃນ ສປປ ລາວ, ຮັບປະກັນຄຸນນະພາບ, ປະສິດທິຜົນ ແລະ ທັນເວລາ.
ອົງການ UNFPA ແມ່ນອົງການ ສປຊ ທີ່ສົ່ງເສີມວຽກງານສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ເຮັດວຽກຢູ່ຫຼາຍກວ່າ 150 ປະເທດ, ລວມທັງ ສປປ ລາວ, ເພື່ອບັນລຸການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ໃຫ້ເປັນສູນ, ການວາງແຜນຄອບຄົວທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການສະໜອງ, ຄວາມຮຸນແຮງບົນພື້ນຖານທາງເພດເປັນສູນ.
ສໍາລັບຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມ, ກະລຸນາຕິດຕໍ່: