ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ - 5 ພຶດສະພາ 2018 ແມ່ນເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງການສະເຫຼີມຫຼອງ ວັນຜະດຸງຄັນສາກົນ
ຫົວຂໍ້ຂອງການສະເຫຼີມສະຫຼອງໃນປີນີ້ແມ່ນກໍານົດໂດຍສະມາຄົມຜະດຸງຄັນສາກົນ ເຊິ່ງໄດ້ເວົ້າວ່າ: “ຜະດຸງຄັນແມ່ນເປັນຜູ້ນຳດ້ວຍຄຸນນະພາບຂອງການບໍລິການ”
ສິ່ງທີ່ພົ້ນເດັ່ນໃນປະຈຸບັນ ແມ່ນຜະດຸງຄັນໄດ້ມີຄວາມສຳຄັນເປັນກະດູກສັນຫຼັງໃນການສົ່ງເສີມສຸຂະພາບຄອບຄົວ, ແລະ ຊຸມຊົນ ພ້ອມທັງຫຼຸດຜ່ອນການຕາຍຂອງແມ່ ແລະ ເດັກນ້ອຍ. ໃນທົ່ວໂລກ ແມ່ຍິງ 303,000ຄົນ ຍັງສືບຕໍ່ເສຍຊີວິດໃນການຖືພາ ແລະ ເກີດລູກ, ແລະ ໃນແຕ່ລະປີມີເດັກນ້ອຍເກີດໃຫ່ມເກືອບ 2.6 ລ້ານຄົນໄດ້ເສຍຊີວິດໃນອາທິດທຳອິດຂອງການເກີດ . 99% ຂອງການເສຍຊີວິດເຫຼົ່ານີ້ເກີດຂື້ນໃນບັນດາປະເທດກໍາລັງພັດທະນາ, ດັ່ງນັ້ນພວກເຮົາຈໍາເປັນຕ້ອງແກ້ໄຂບັນຫາ ການຂາດແຄນຜະດຸງຄັນ ໃນໂລກ ແລະ ຮັບປະກັນວ່າພວກເຂົາມີສິດ, ມີການສຶກສາທີ່ດີ ແລະ ມີການຝຶກອົບຮົມຢ່າງເຫມາະສົມກັບມາດຕະຖານຂອງໂລກ.
ການສໍາຫຼວດດັດສະນີເປົ້າໝາຍທາງສັງຄົມລາວ (LSIS) 2011-2012, ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າອັດຕາສ່ວນຂອງອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ (MMR) ແມ່ນ 357/100.000 ຄົນ, ເຊິ່ງສູງທີ່ສຸດໃນຂົງເຂດປະເທດອາຊຽນ. ແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກການຈໍາແນກ, ຄວາມບໍ່ສະເຫມີພາບ ແລະ ການເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຂ່າວສານທາງສຸຂະພາບ ແລະ ການບໍລິການ ທີ່ຈໍາກັດ, ລວມທັງການວາງແຜນຄອບຄົວ.
ເນື່ອງຈາກອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ແມ່ນຍັງສູງ, ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປລາວກໍ່ໄດ້ມີບາດກ້າວທີ່ສຳຄັນ ແລະ ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາໃນການສ້າງຜະດຸງຄັນໃຫ້ໄດ້ 1500 ຄົນໃນປີ 2015. ວິຊາຊິບຜະດຸງຄັນກໍ່ໄດ້ຖຶກສ້າງຂື້ນໂດຍຜ່ານແຜນພັດທະນາຜູ້ມີທັກສະຊ່ວຍເກີດໃນປີ (2009-2012) ໂດຍການສະໜັບສະໜູນຈາກອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ກອງທຶນປະຊາກອນ (UNFPA) ແລະບັນດາຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາອື່ນໆ. ຫຼັກສູດການຝຶກອົບຮົມຕ່າງໆໄດ້ຖືກພັດທະນາຂື້ນ ລວມທັງຫຼັກສູດການຝຶກອົບຮົມຜະດຸງຄັນຊຸມຊົນຊັ້ນກາງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະ ຜະດຸງຄັນຊຸມຊົນສາຍກົງ 2 ປີ ແລະ ຫຼັກສູດ ຊັ້ນສູງຕໍ່ເນື່ອງ 18 ເດືອນ ສຳລັບຜູ້ໃຫ້ການບໍລິການທີ່ຮຽນຈົບຊັ້ນກາງມາກ່ອນ. ເພື່ອສືບຕໍ່ໃນການປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງວິຊາຊີບຜະດຸງຄັນ, ກົມການສຶກສາ ສາທາລະນະສຸກ (DHPE) ກໍໄດ້ປັບປຸງການຝຶກອົບຮົມທາງຜະດຸງຄັນ ແລະ ຕອນນີ້ກໍ່ໄດ້ມີ ຫຼັກສູດ 3 ປີ ຊັ້ນສູງ ໃນປີ 2014
"ຜະດຸງຄັນແມ່ນມີໜ້າທີ່ຫຼາຍກວ່າການຊ່ວຍເກີດ ພວກເຂົາໄດ້ໃຫ້ບໍລິການສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນຫຼາຍກວ່າ 85% ຂອງການບໍລິການ. ຕະຫຼອດການດູແລເບິ່ງແຍງການຖືພາ ແລະ ການເກີດລູກ ຜະດຸງຄັນໄດ້ ສະຫນັບສະຫນູນທາງດ້ານຂໍ້ມູນ ແລະ ການບໍລິການ ແກ່ແມ່ ແລະ ເດັກນ້ອຍ. ສາຍພົວພັນໃກ້ຊິດອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ມີໂອກາດທີ່ດີທີ່ຈະໃຫ້ແມ່ຍິງເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການວາງແຜນຄອບຄົວ, ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ລວມທັງພະຍາດຕິດຕໍ່ທາງເພດສໍາພັນ, ເອັສໄອວີ ແລະ ການລ້ຽງລູກດ້ວຍນົມແມ່ ແລະ ໂພຊະນາການ ". ທ່ານນາງ ເຟຣດເດີລີກາ ເມເຢີ, ຜູ້ງຕາງໜ້າ ອົງການ UNFPA ປະຈຳລາວ.
ໃນປະຈຸບັນ, ມີຜະດຸງຄັນຫຼາຍກວ່າ 1794 ຄົນທີ່ໃຫ້ບໍລິການທາງສຸຂະພາບຢູ່ທົ່ວປະເທດ, ການທີ່ມີຜະດຸງຄັນປະຕິບັດໜ້າທີ່ຢູ່ຂັ້ນພື້ນຖານໃນລະດັບສຸກສາລາ, ໄດ້ຊິດຕິດແທດກັບແມ່ ແລະ ຊຸມຊົນ ຜະດຸງຄັນເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ເພີ່ມການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການຂອງ ປະຊາຊົນທີ່ຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ.
ການເພີ່ມຈໍານວນຜະດຸງຄັນທີ່ມີທັກສະ ໄດ້ຊ່ວຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນການຫຼຸດຜ່ອນອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່. ເຫັນໄດ້ວ່າອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ ໄດ້ຫຼຸດລົງເປັນ 206 ຕໍ່ ການເກີດລູກ 100,000 ໃນປີ 2015 (ຂໍ້ມູນຈາກການສໍາຫຼວດພົນລະເມືອງແລະ ຄົວເຮືອນ2015)
ລັດຖະບານລາວ ໄດ້ມີຄວາມພະຍາຍາມ ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍເພື່ອປັບປຸງທາງດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບຂອງຜະດຸງຄັນ. ພ້ອມກັນກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາອື່ນໆ, UNFPA ກໍໄດ້ສະຫນອງການສະຫນັບສະຫນູນດ້ານວິຊາການ ແລະດ້ ານການເງິນແກ່ແຜນງານຜະດຸງຄັນ ດ້ວຍເຫດຜົນຕາມຫລັກຖານອ້າງອີງ ຜະດຸງຄັນທີ່ມີທັກສະຄວາມສາມາດ ແມ່ນເປັນສິ່ງສຳຄັນໃນການບັນລຸເປົ້າໝາຍການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ການບໍລິການສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ ແບບທົ່ວເຖິງ ແລະ ເທົ່າທຽມ.
ທ່ານນາງ ເຟຣດເດີລີກາ ເມເຢີ ໄດ້ກ່າວເພີ່ມເຕີມອີກວ່າ “ຜະດຸງຄັນໄດ້ຊ່ວຍ ແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງ ໃນການເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແລະ ການບໍລິການສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ການບໍລິການສຸຂະພາບຈະເລີນພັນທີ່ເຂົາເຈົ້າຕ້ອງການ ພ້ອມໃຫ້ມີການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການທີ່ຈຳເປັນ. ຜະດຸງຄັນຮັບປະກັນສິດທິສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ ແລະ ສະໜັບສະໜູນທຸກຄວາມພະຍາຍາມ ເພື່ອໃຫ້ອັດຕາຄວາມຕ້ອງການການວາງແຜນຄອບຄົວແຕ່ຍັງບໍ່ໄດ້ເຂົ້າເຖິງໃຫ້ຫຼຸດລົງ ແລະ ອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ ໃຫ້ ເປັນ 0”
ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ - 5 ພຶດສະພາ 2018 ແມ່ນເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງການສະເຫຼີມຫຼອງ ວັນຜະດຸງຄັນສາກົນ
ຫົວຂໍ້ຂອງການສະເຫຼີມສະຫຼອງໃນປີນີ້ແມ່ນກໍານົດໂດຍສະມາຄົມຜະດຸງຄັນສາກົນ ເຊິ່ງໄດ້ເວົ້າວ່າ: “ຜະດຸງຄັນແມ່ນເປັນຜູ້ນຳດ້ວຍຄຸນນະພາບຂອງການບໍລິການ”
ສິ່ງທີ່ພົ້ນເດັ່ນໃນປະຈຸບັນ ແມ່ນຜະດຸງຄັນໄດ້ມີຄວາມສຳຄັນເປັນກະດູກສັນຫຼັງໃນການສົ່ງເສີມສຸຂະພາບຄອບຄົວ, ແລະ ຊຸມຊົນ ພ້ອມທັງຫຼຸດຜ່ອນການຕາຍຂອງແມ່ ແລະ ເດັກນ້ອຍ. ໃນທົ່ວໂລກ ແມ່ຍິງ 303,000ຄົນ ຍັງສືບຕໍ່ເສຍຊີວິດໃນການຖືພາ ແລະ ເກີດລູກ, ແລະ ໃນແຕ່ລະປີມີເດັກນ້ອຍເກີດໃຫ່ມເກືອບ 2.6 ລ້ານຄົນໄດ້ເສຍຊີວິດໃນອາທິດທຳອິດຂອງການເກີດ . 99% ຂອງການເສຍຊີວິດເຫຼົ່ານີ້ເກີດຂື້ນໃນບັນດາປະເທດກໍາລັງພັດທະນາ, ດັ່ງນັ້ນພວກເຮົາຈໍາເປັນຕ້ອງແກ້ໄຂບັນຫາ ການຂາດແຄນຜະດຸງຄັນ ໃນໂລກ ແລະ ຮັບປະກັນວ່າພວກເຂົາມີສິດ, ມີການສຶກສາທີ່ດີ ແລະ ມີການຝຶກອົບຮົມຢ່າງເຫມາະສົມກັບມາດຕະຖານຂອງໂລກ.
ການສໍາຫຼວດດັດສະນີເປົ້າໝາຍທາງສັງຄົມລາວ (LSIS) 2011-2012, ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າອັດຕາສ່ວນຂອງອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ (MMR) ແມ່ນ 357/100.000 ຄົນ, ເຊິ່ງສູງທີ່ສຸດໃນຂົງເຂດປະເທດອາຊຽນ. ແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກການຈໍາແນກ, ຄວາມບໍ່ສະເຫມີພາບ ແລະ ການເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຂ່າວສານທາງສຸຂະພາບ ແລະ ການບໍລິການ ທີ່ຈໍາກັດ, ລວມທັງການວາງແຜນຄອບຄົວ.
ເນື່ອງຈາກອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ແມ່ນຍັງສູງ, ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປລາວກໍ່ໄດ້ມີບາດກ້າວທີ່ສຳຄັນ ແລະ ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາໃນການສ້າງຜະດຸງຄັນໃຫ້ໄດ້ 1500 ຄົນໃນປີ 2015. ວິຊາຊິບຜະດຸງຄັນກໍ່ໄດ້ຖຶກສ້າງຂື້ນໂດຍຜ່ານແຜນພັດທະນາຜູ້ມີທັກສະຊ່ວຍເກີດໃນປີ (2009-2012) ໂດຍການສະໜັບສະໜູນຈາກອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ກອງທຶນປະຊາກອນ (UNFPA) ແລະບັນດາຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາອື່ນໆ. ຫຼັກສູດການຝຶກອົບຮົມຕ່າງໆໄດ້ຖືກພັດທະນາຂື້ນ ລວມທັງຫຼັກສູດການຝຶກອົບຮົມຜະດຸງຄັນຊຸມຊົນຊັ້ນກາງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະ ຜະດຸງຄັນຊຸມຊົນສາຍກົງ 2 ປີ ແລະ ຫຼັກສູດ ຊັ້ນສູງຕໍ່ເນື່ອງ 18 ເດືອນ ສຳລັບຜູ້ໃຫ້ການບໍລິການທີ່ຮຽນຈົບຊັ້ນກາງມາກ່ອນ. ເພື່ອສືບຕໍ່ໃນການປັບປຸງຄຸນນະພາບຂອງວິຊາຊີບຜະດຸງຄັນ, ກົມການສຶກສາ ສາທາລະນະສຸກ (DHPE) ກໍໄດ້ປັບປຸງການຝຶກອົບຮົມທາງຜະດຸງຄັນ ແລະ ຕອນນີ້ກໍ່ໄດ້ມີ ຫຼັກສູດ 3 ປີ ຊັ້ນສູງ ໃນປີ 2014
"ຜະດຸງຄັນແມ່ນມີໜ້າທີ່ຫຼາຍກວ່າການຊ່ວຍເກີດ ພວກເຂົາໄດ້ໃຫ້ບໍລິການສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນຫຼາຍກວ່າ 85% ຂອງການບໍລິການ. ຕະຫຼອດການດູແລເບິ່ງແຍງການຖືພາ ແລະ ການເກີດລູກ ຜະດຸງຄັນໄດ້ ສະຫນັບສະຫນູນທາງດ້ານຂໍ້ມູນ ແລະ ການບໍລິການ ແກ່ແມ່ ແລະ ເດັກນ້ອຍ. ສາຍພົວພັນໃກ້ຊິດອັນນີ້ເຮັດໃຫ້ມີໂອກາດທີ່ດີທີ່ຈະໃຫ້ແມ່ຍິງເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການວາງແຜນຄອບຄົວ, ສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ, ລວມທັງພະຍາດຕິດຕໍ່ທາງເພດສໍາພັນ, ເອັສໄອວີ ແລະ ການລ້ຽງລູກດ້ວຍນົມແມ່ ແລະ ໂພຊະນາການ ". ທ່ານນາງ ເຟຼເດີລີກາ ເມເຢີ, ຜູ້ງຕາງໜ້າ ອົງການ UNFPA ປະຈຳລາວ.
ໃນປະຈຸບັນ, ມີຜະດຸງຄັນຫຼາຍກວ່າ 1794 ຄົນທີ່ໃຫ້ບໍລິການທາງສຸຂະພາບຢູ່ທົ່ວປະເທດ, ການທີ່ມີຜະດຸງຄັນປະຕິບັດໜ້າທີ່ຢູ່ຂັ້ນພື້ນຖານໃນລະດັບສຸກສາລາ, ໄດ້ຊິດຕິດແທດກັບແມ່ ແລະ ຊຸມຊົນ ຜະດຸງຄັນເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ເພີ່ມການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການຂອງ ປະຊາຊົນທີ່ຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ.
ການເພີ່ມຈໍານວນຜະດຸງຄັນທີ່ມີທັກສະ ໄດ້ຊ່ວຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນການຫຼຸດຜ່ອນອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່. ເຫັນໄດ້ວ່າອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ ໄດ້ຫຼຸດລົງເປັນ 206 ຕໍ່ ການເກີດລູກ 100,000 ໃນປີ 2015 (ຂໍ້ມູນຈາກການສໍາຫຼວດພົນລະເມືອງແລະ ຄົວເຮືອນ2015)
ລັດຖະບານລາວ ໄດ້ມີຄວາມພະຍາຍາມ ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍເພື່ອປັບປຸງທາງດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບຂອງຜະດຸງຄັນ. ພ້ອມກັນກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາອື່ນໆ, UNFPA ກໍໄດ້ສະຫນອງການສະຫນັບສະຫນູນດ້ານວິຊາການ ແລະດ້ ານການເງິນແກ່ແຜນງານຜະດຸງຄັນ ດ້ວຍເຫດຜົນຕາມຫລັກຖານອ້າງອີງ ຜະດຸງຄັນທີ່ມີທັກສະຄວາມສາມາດ ແມ່ນເປັນສິ່ງສຳຄັນໃນການບັນລຸເປົ້າໝາຍການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ການບໍລິການສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ ແບບທົ່ວເຖິງ ແລະ ເທົ່າທຽມ.
ທ່ານນາງ ເຟຣດເດີລີກາ ເມເຢີ ໄດ້ກ່າວເພີ່ມເຕີມອີກວ່າ “ຜະດຸງຄັນໄດ້ຊ່ວຍ ແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງ ໃນການເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແລະ ການບໍລິການສຸຂະພາບທາງເພດ ແລະ ການບໍລິການສຸຂະພາບຈະເລີນພັນທີ່ເຂົາເຈົ້າຕ້ອງການ ພ້ອມໃຫ້ມີການເຂົ້າເຖິງການບໍລິການທີ່ຈຳເປັນ. ຜະດຸງຄັນຮັບປະກັນສິດທິສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ ແລະ ສະໜັບສະໜູນທຸກຄວາມພະຍາຍາມ ເພື່ອໃຫ້ອັດຕາຄວາມຕ້ອງການການວາງແຜນຄອບຄົວແຕ່ຍັງບໍ່ໄດ້ເຂົ້າເຖິງໃຫ້ຫຼຸດລົງ ແລະ ອັດຕາການຕາຍຂອງແມ່ ໃຫ້ ເປັນ 0”
ສອບຖາມ ແລະ ຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມທີ່:
ໄກອຳພອນ ສິງຫາລາດ
ອີເມວ: Singhalath@unfpa.org
ໂທ: 021 267 680, ມືຖື: 020 7777 6597
